+30 210 72 31 630
Τηλ.
info@elo.gr
Email
ΚΟΛΩΝΑΚΙ: Ομήρου 21
ΓΛΥΦΑΔΑ: Λαζαράκη 27

stefanos oikonomou
stefanos oikonomou

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ – ΔΙΑΝΟΜΗ

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ

Η εμπορική αντιπροσωπεία και η αποκλειστική διανομή είναι από τα πιο συνηθισμένα συστήματα διανομής προϊόντων και υπηρεσιών. Οι δικηγόροι της εταιρείας μας έχουν χειριστεί πολλές υποθέσεις εμπορικών αντιπροσώπων και αποκλειστικών διανομέων τόσο συμβουλευτικά όσο και δικαστικά σε πάρα πολλούς τομείς του εμπορείου. Ως δικηγόροι με εξειδίκευση στο εμπορικό δίκαιο έχουμε αναλάβει δεκάδες υποθέσεων εμπορικών αντιπροσώπων και διανομέων που είχαν προβλήματα με τις εταιρείες του εξωτερικού που αντιπροσώπευαν ή διένειμαν τα προϊόντα τους σε κλάδους super market, ειδών γραφικής ύλης, τηλεφωνίας, κάθε είδους μηχανημάτων, φαρμάκων και φαρμακευτικών ειδών και μηχανημάτων, ηλεκτρικών ειδών, αυτοκινήτων και ανταλλακτικών και πολλών άλλων.  

Δυστυχώς πολλές φορές οι εμπορικοί αντιπρόσωποι και οι αποκλειστικοί διανομείς, γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης και ενώ επί πολλά χρόνια έχουν κάνει τα πάντα για να προωθήσουν τα προϊόντα στην αγορά, ξαφνικά όταν λήγει η σύμβασή τους οι παραγωγοί των προϊόντων είτε αναλαμβάνουν οι ίδιοι είτε επιλέγουν άλλες εταιρείες.

Είναι απαραίτητο λοιπόν για τους εμπορικούς αντιπροσώπους και τους διανομείς, ιδίως τους αποκλειστικούς διανομείς να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους έτσι ώστε όταν αυτά παραβιάζονται να απευθύνονται σε έναν εξειδικευμένο δικηγόρο για να τα υπερασπιστούν.

 

Ποιος θεωρείται εμπορικός αντιπρόσωπος

 Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 2 του π.δ/τος 219/1991 “περί εμπορικών αντιπροσώπων”, ως εμπορικός αντιπρόσωπος χαρακτηρίζεται ο ανεξάρτητος μεσολαβητής, στον οποίο ανατίθεται σε μόνιμη βάση (για ορισμένο ή αόριστο χρόνο), έναντι αμοιβής (προμήθειας) και συνήθως για συγκεκριμένη περιοχή είτε να διαπραγματεύεται για λογαριασμό άλλου, δηλαδή του αντιπροσωπευομένου, την πώληση ή την αγορά εμπορευμάτων είτε να διαπραγματεύεται και να συνάπτει τις συμβάσεις αυτές για λογαριασμό και στο όνομα του αντιπροσωπευομένου.  

 

Ποιος θεωρείται αποκλειστικός διανομέας:

Αντίθετα με τον εμπορικό αντιπρόσπωπο, ο αποκλειστικός διανομέας, ενεργεί στο όνομα και για λογαριασμό του, δηλαδή αγοράζει και πουλάει ο ίδιος τα προϊόντα.

Όπως γίνεται δεκτό από τη νομολογία ( 674/2021 ΑΠ ), η σύμβαση αποκλειστικής διανομής είναι μία διαρκής σύμβαση εμπορικής συνεργασίας, βάσει της οποίας ο ένας συμβαλλόμενος (παραγωγός ή χονδρέμπορος) υποχρεούται να πωλεί, αποκλειστικά, σε ορισμένη περιοχή, στον άλλο συμβαλλόμενο (διανομέα) τα εμπορεύματα, που έχουν συμφωνηθεί, σε σχέση με ορισμένη γεωγραφική περιοχή και τα οποία, στη συνέχεια, ο τελευταίος (διανομέας) μεταπωλεί σε τρίτους στο δικό του όνομα, για δικό του λογαριασμό και με δικό του επιχειρησιακό κίνδυνο, δηλαδή, ενεργεί, ως ανεξάρτητος επαγγελματίας, διαμεσολαβητικές πράξεις στο εμπόριο.  

Δηλαδή στη σύμβαση διανομής, η διανομή των προϊόντων ανήκει στο διανομέα και όχι στον παραγωγό, ενώ στη σύμβαση εμπορικής αντιπροσωπείας, τόσον η παραγωγή όσο και η διανομή των προϊόντων ανήκει στον παραγωγό, η δε δραστηριότητα του αντιπροσώπου έγκειται στη δημιουργία συμβατικής σχέσης μεταξύ του παραγωγού – πωλητή των προϊόντων και του αγοραστή.   

 

Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των εμπορικών αντιπροσώπων:

Οι υποχρεώσεις των εμπορικών αντιπροσώπων, όπως απορρέουν από τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ.1 του π.δ/τος 219/1991 είναι κυρίως οι εξής:  

 α) να παραλείπουν ανταγωνιστικές σε βάρος του εντολέα τους πράξεις, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά τη λήξη της σύμβασής τους, β) να τηρούν το επαγγελματικό απόρρητο, γ) να προωθούν διαρκώς και αποκλειστικά τα προϊόντα του εντολέα τους στη συμβατική περιοχή ευθύνης τους, υποκείμενοι, μάλιστα, στον έλεγχό του ως προς την εξέλιξη των πωλήσεων ή αναλόγως των αγορών, δ) να διαφημίζουν τα πωλούμενα προϊόντα ακόμη και με δικές τους δαπάνες και ε) να γνωστοποιούν στον εντολέα τους το πελατολόγιό τους.  

  

Ποιες είναι οι υποχρέωσεις των αποκλειστικών διανομέων:

Με τη σύμβαση αποκλειστικής διανομής, ο διανομέας αναλαμβάνει πολλές υποχρεώσεις έναντι του παραγωγού. Οι πιο συνηθισμένες υποχρεώσεις είναι:  

  • υποχρέωση να ακολουθεί τις οδηγίες του παραγωγού, ως προς την εμφάνιση και ποιότητα των πωλούμενων προϊόντων,
  • να διαθέτει προσωπικό για την προώθηση των πωλήσεων,
  • να προστατεύει τα συμφέροντα και τη φήμη του παραγωγού,
  • να διαθέτει τα αναγκαία αποθέματα για να μην παρουσιαστούν ελλείψεις στην αγορά, διατηρώντας, με δικά του έξοδα, κατάλληλη οργάνωση και υποδομή, ενώ, εξάλλου, έχει το δικαίωμα να καθορίζει ο ίδιος τις τιμές, με τις οποίες μεταπωλεί τα προϊόντα προς τρίτους, αν και δεν αποκλείεται να έχουν συμβατικά καθοριστεί ανώτατα ή κατώτατα όρια τιμών των πωλούμενων προϊόντων.

 Η έννοια, ειδικότερα, της αποκλειστικότητας στη διανομή ορισμένων προϊόντων είναι ότι ο παραγωγός αυτοδεσμεύεται με τη σχετική σύμβαση να μην παραδίδει εμπορεύματα σε τρίτους ανταγωνιστές του αποκλειστικού διανομέα, μέσα στην περιοχή της διανομής και αντίστροφα, ο αποκλειστικός διανομέας υποχρεούται, κατά κανόνα, να μη διανέμει ευθέως ανταγωνιστικά προϊόντα στην ίδια περιοχή.  

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

 Όταν υπάρχει σύμβαση  ορισμένου χρόνου, η λύση της επέρχεται είτε με την παρέλευση του συμφωνηθέντος χρόνου, είτε με την έκτακτη καταγγελία της από το συμβαλλόμενο, στο πρόσωπο του οποίου θεμελιώνεται δικαίωμα καταγγελίας για σπουδαίο λόγο.  

Σε αυτή τη σύμβαση, ο σπουδαίος λόγος είναι αναγκαία, κατ` αρχήν, προϋπόθεση για να επέλθουν οι συνέπειες της καταγγελίες, οι οποίες διαφορετικά δεν επέρχονται. Σπουδαίο λόγο, που δικαιολογεί σε κάθε περίπτωση την έκτακτη καταγγελία σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας ή αποκλειστικής διανομής, αποτελεί, κατ` αρχήν, η υπαίτια παράβαση συμβατικών υποχρεώσεων από το ένα συμβαλλόμενο μέρος, αλλά και η παράβαση της, ως άνω, γενικότερης, απορρέουσας από την αντικειμενική συναλλακτική καλή πίστη και τη φύση της εν λόγω σύμβασης, υποχρέωσης του δικαιοπαρόχου για ένταξη και διαρκή υποστήριξη του δικαιοδόχου.  

 Επίσης, σπουδαίος λόγος, υπάρχει, και όταν, από τις περιστάσεις που συντρέχουν στη συγκεκριμένη περίπτωση καθίσταται, κατά την καλή πίστη, επαχθής και μη ανεκτή, είτε για αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη είτε για το ένα μόνο από αυτά, η συνέχιση της συμβατικής δέσμευσης από αυτή τη διαρκή ενοχική σχέση.

 Οι έννομες συνέπειες, που απορρέουν από τη λύση της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας ή διανομής διαφοροποιούνται ανάλογα με τους λόγους που θεμελιώνουν το δικαίωμα καταγγελίας.

 Στην περίπτωση της έκτακτης καταγγελίας, οφειλόμενης στην αντισυμβατική συμπεριφορά του καταγγελλόμενου μέρους, μπορεί από τη σύμβαση διανομής ή αντιπροσωπείας να απορρέουν αξιώσεις αποζημίωσης υπέρ του καταγγείλαντος. Οι αξιώσεις αυτές, κατά το άρθρο 298 ΑΚ, αναφέρονται στην αποκατάσταση του θετικού διαφέροντος, αλλά και του διαφυγόντος κέρδους, αυτού που με πιθανότητα, σύμφωνα με τη συνηθισμένη πορεία των πραγμάτων, θα αποκόμιζε ο αντισυμβαλλόμενος από τη συνεργασία μέχρι τη συμπλήρωση του συμβατικά καθορισμένου χρόνου της σύμβασης.  

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΠΕΛΑΤΕΙΑΣ

Η νομική υποστήριξη ενός εξειδικευμένου δικηγόρου είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση λήξης ή λύσης της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας ή διανομής ώστε να εξασφαλίσετε τα συμφέροντά σας είτε με μία εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς είτε ενώπιον των δικαστηρίων. Ο διαχειριστής της εταιρίας μας, δικηγόρος Στέφανος Οικονόμου έχει χειριστεί μερικές από τις μεγαλύτερες υποθέσεις αποζημίωσης εμπορικών αντιπροσώπων και διανομέων που έχουν απασχολήσει τα ελληνικά δικαστήρια.

Οι δικηγόροι της δικηγορικής μας εταιρίας Στέφανος Οικονόμου και συνεργάτες θα φροντίσουν ώστε να σας ενημερώσουν για το ύψος της αποζημίωσης που δικαιούστε και να επιδιώξουν το μεγαλύτερο όφελος για σας είτε εξώδικα είτε δικαστικά.

Η αγωγή για αποζημίωση πελατείας είναι μία εξαιρετικά περίπλοκη υπόθεση που απαιτεί εξειδικευμένες νομικές γνώσεις αλλά και εμπορικές γνώσεις ώστε να καταλάβει ο δικηγόρος που θα αναλάβει την σχέση σας με τον αντιπροσωπευόμενο, το μοντέλο της δουλειάς σας και των αμοιβών σας και να μπορέσετε να υπολογίσετε μαζί την αποζημίωση που δικαιούστε να ζητήσετε.

Σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα για τους εμπορικούς αντιπροσώπους, ο εμπορικός αντιπρόσωπος δικαιούται μετά τη λύση της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας αποζημίωση, εάν κατά τη διάρκεια αυτής έφερε νέους πελάτες ή προήγαγε σημαντικά τις υποθέσεις με τους υπάρχοντες πελάτες. Απαιτείται επίσης ο εντολέας να διατηρεί ουσιαστικά οφέλη που προκύπτουν από τις υποθέσεις με τους πελάτες αυτούς. Τέλος πρέπει με βάση όλες τις περιστάσεις και ιδιαίτερα τις προμήθειες που χάνει ο εμπορικός αντιπρόσωπος από τις υποθέσεις με τους ίδιους πελάτες, σε συνδυασμό και με την τυχόν ρήτρα μη ανταγωνισμού, να παρίσταται ως δίκαιη η καταβολή της αποζημίωσης.

Το ύψος της αποζημίωσης πελατείας δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσό ισοδύναμο με το μέσο ετήσιο όρο των αμοιβών που εισέπραξε ο εμπορικός αντιπρόσωπος κατά τα πέντε τελευταία έτη, αν δε η σύμβαση διήρκεσε λιγότερο από πέντε έτη, η αποζημίωση υπολογίζεται με βάση το μέσο όρο της εν λόγω περιόδου.  

 Ως εισφορά νέων πελατών νοείται η προσέλκυση από τη δραστηριότητα του εμπορικού αντιπροσώπου νέων πελατών, δηλαδή πελατών που δεν υπήρχαν προηγουμένως, ως σημαντική δε προαγωγή των υποθέσεων με υπάρχοντες πελάτες νοείται η ασυνήθιστη αύξηση του κύκλου των εμπορικών συναλλαγών μ` αυτούς. Αντίστοιχα διατήρηση των ουσιαστικών ωφελειών για τον παραγωγό από υποθέσεις με τους νέους ή παλαιούς πελάτες του εμπορικού αντιπροσώπου υπάρχει όχι μόνο όταν επιβιώνουν τυχόν διαρκείς συμβάσεις, που είχε καταρτίσει με τρίτους ο εμπορικός αντιπρόσωπος, αλλά και όταν από την εκμετάλλευση του γνωστού στον παραγωγό πελατολογίου του αντιπροσώπου, υπάρχει, για την ίδια περιοχή, εν δυνάμει πελατεία με την προοπτική κέρδους γι` αυτόν, έστω και αν τα συμβατικά προϊόντα είναι επώνυμα και συνεπώς γνωστά στο καταναλωτικό κοινό, λόγω και των διαφημιστικών ενεργειών του ίδιου του παραγωγού.  

 Κριτήρια τέλος για τον καθορισμό του ύψους της αποζημίωσης πελατείας συνιστούν το μέγεθος της πελατείας που παραμένει στον παραγωγό μετά τη λύση της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας, η αντίστοιχη ωφέλειά του και η δημιουργία κέρδους για τον αντιπρόσωπο, αν συνεχιζόταν η σύμβαση.  

 

ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΕΥΣΗ ΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑΣ ΘΕΣΗΣ

Πολλές φορές οι εμπορικοί αντιπρόσωποι ή διανομείς υφίστανται πρακτικές εκμετάλλευσης λόγω της μεγάλης οικονομικής εξάρτησης που έχουν από τους παραγωγούς των προϊόντων.

Όμως ο νόμος τόσο ο ελληνικός όσο και ο ευρωπαϊκός απαγορεύουν την καταχρηστική εκμετάλλευση της δεσπόζουσας θέσης. Συγκεκριμένα, όπως γίνεται δεκτό και από τις αποφάσεις των δικαστηρίων ( 167/2022 ΜΠΡ ΠΑΤΡ) στο άρθρο 18α παρ. 1 του Ν. 146/1914 που προστέθηκε με το άρθρ. 22 παρ. 1 του Ν.3784/2009, ορίζονται τα ακόλουθα:  

Απαγορεύεται η καταχρηστική εκμετάλλευση, από μία ή περισσότερες επιχειρήσεις, της σχέσης οικονομικής εξάρτησης στην οποία βρίσκεται προς αυτήν ή αυτές μία επιχείρηση, η οποία κατέχει θέση πελάτη ή προμηθευτή, ακόμη και ως προς ένα ορισμένο είδος προϊόντων ή υπηρεσιών και δεν διαθέτει ισοδύναμη εναλλακτική λύση. 

Η καταχρηστική αυτή εκμετάλλευση της σχέσης οικονομικής εξάρτησης δύναται να συνίσταται ιδίως στην επιβολή αυθαίρετων όρων συναλλαγής, στην εφαρμογή διακριτικής μεταχείρισης ή στην αιφνίδια και αδικαιολόγητη διακοπή μακροχρόνιων εμπορικών σχέσεων.  

H παράβαση των παραπάνω άρθρων συνιστά παράνομη συμπεριφορά, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 914 AΚ κατά τρόπο, ώστε, εφόσον συντρέχουν και οι άλλοι όροι της διάταξης αυτής, ο τρίτος που ζημιώνεται να έχει αξίωση για αποζημίωση (ΑΠ 403/2016, ΑΠ 1522/2013, ΑΠ 1664/2014, ΕφΠειρ 368/2016, ΕφΑθ 288/2015, ΕφΑθ 6197/2011).  

Περαιτέρω, η διακριτική μεταχείριση, εκτός από τη μορφή της άρνησης πωλήσεων, αγορών ή άλλων συναλλαγών, που αναφέρονται ενδεικτικά στα παραπάνω άρθρα, μπορεί να αφορά και στις παραδιδόμενες ποσότητες των προϊόντων και γενικά τις υπόλοιπες συνθήκες συναλλαγών, οι οποίες επηρεάζουν την ανταγωνιστική ικανότητα των επιχειρήσεων (ΕφΑΘ 1572/ 2006).